عکسهای برج طغرل درشهرری

لباسهای محلی

تصاویر باستانی راگا

تپه میل (آتشکده بهرام) در جنوب شهرری

کتیبه فتحعلی شاه قاجار (چشمه علی)

کاروانسرای شاه‌عباسی شهرری، اکنون به عنوان انبار استفاده می‌شود.

نمایی از سنگ‌نگاره فتحعلی شاه قاجار که بجای نقش برجسته ساسانی در کوه حک شد و بعدها نزدیک کارخانه سیمان ری قرار گرفت در حال حاضر به دلیل تخریب کوه برای مواد اولیه سیمان، اثری از آن نیست.

سنگ نگاره یکی از شاهان ساسانی، احتمالا اردشیر اول یا شاهپور نخست که تا زمان فتحعلی شاه قاجار در محل کوه نزدیک کارخانه سیمان ری قرار داشته است و به دستور فتحعلی شاه از بین رفته و نقش خود را به جای آن حجاری نموده بوده است.

• تپه میل - آتشکده بهرام
• چشمه علی
• باروی ری
• دژ رشکان

آثار تاریخی پس از اسلام[

چشمه علی

ری باسثان

ری باستان

ری که اکنون آثار بازمانده آن در شش کیلومتری جنوب شرقی تهران بچشم می خورد از نظر قدمت با نینوا و بابل هم عهد بوده و از نظر عظمت ، از مهمّترین بلاد سده های نخستین اسلامی بشمار می آمده است . جز بغداد و نیشابور شهری با آن قابل رقابت نبوده است . باید به حق ری را مادر تهران دانست . بنای اوّلیه و هسته اصلی این شهر کهن در اطراف چشمه علی واقع بوده است . در نزدیکی این چشمه ، تپّه هائی وجود دارد که بسیار کهن و باستانی است . در کاوشهای علمی که بعمل آمده معلوم گردیده در دل آنها آثاری نهفته است که از تمدنی کهن داستانها دارد . ضمن کاوشهای علمی که بسال 1935 میلادی در دامنه جنوبی کوه چشمه علی و اراضی مشرف به باغ صفائیه بعمل آمد ، ظروف منقش سفالین مربوط به حدود چهار تا شش هزار سال پیش پیدا شد و نشان داد که در کنار و امتداد این چشمه قدیمی ، انسانهای متمدنی زندگی می کرده اند ، و اینها همان سکنه نخستین پهنه ری هستند

تاریخچه مختصری از فرهنگ غنی ری درایران

ری‌ تشیع‌ را در ری‌ آشکار ساخته‌ و شیعیان‌ را مورد اکرام‌ قرار داده‌ است‌ .مردم‌ نیز با تألیف‌ کتابهایی‌ پیرامون‌ این‌ موضوع‌ به‌ تبیین‌ هر چه‌ بیشتر تشیع‌ پرداختند. (3)
ری‌ در آغاز قرن‌ چهارم‌ پایتخت‌ آل‌ زیار بود. مرداویچ‌ دیلمی‌ ،شاه‌ خاندان‌ زیار ،ری‌ را پایتخت‌ خود ساخت‌ و آن‌ را توسعه‌ بخشید. اما در همان‌ هنگام‌ دولتی‌ روی‌ کار آمد به‌ نام‌ آل‌ بویه‌ ،بنیانگذار این‌ خاندان‌ که‌ سه‌ برادر بنامهای‌ علی‌ ،حسن‌ و احمد بودند ،ابتدا به‌ مرداویچ‌ دیلمی‌ پیوستند. لکن‌ پس‌ از چندی‌ بنای‌ مخالفت‌ با او را نهادند و حکومتی‌ مستقل‌ تشکیل‌ دادند. آل‌ بویه‌ گرایشات‌ شدید شیعی‌ داشتند و به‌ همین‌ خاطر در زمان‌ آنها تشیع‌ بیش‌ از پیش‌ در جهان‌ اسلام‌ گسترش‌ یافت‌. آل‌ بویه‌ ری‌ را مرکز سیاسی‌ و فرهنگی‌ خود قرار داده‌ بودند و همین‌ امر سبب‌ شد تا دانشمندان‌ و ادبای‌ بسیاری‌ از این‌ شهر برخیزند .از جمله‌ی‌ این‌ اندیشمندان‌ صاحب‌ بن‌ عباد بود که‌ در ری‌ به‌ وزارت‌ آل‌ بویه‌ رسید .
در زمان‌ آل‌ بویه‌ ،ری‌ از حیث‌ وسعت‌ تمدن‌، گسترش‌ فراوانی‌ یافت‌ ،اما در سال‌ 420 هجری‌ سلطان‌ محمود غزنوی‌ با یک‌ حمله‌ی‌ ناجوانمردانه‌ فجایع‌ و ناملایمات‌ بی‌ شماری‌ در این‌ شهر به‌ وجود آورد ؛ وی‌ به‌ کشتار بی‌ رحمانه‌ی‌ شیعیان‌ دست‌ زد و به‌ فرمان‌ وی‌ دویست‌ چوبه‌ی‌ دار برپا کردند و بزرگان‌ شیعه‌ را به‌ دار کشیدند. (4) وی‌ همچنین‌ دستور داد تا تمام‌ کتابهایی‌ که‌ پیرامون‌ مذهب‌ تشیع‌ ،فلسفه‌ و نجوم‌ و... در کتابخانه‌ی‌ صاحب‌ بن‌ عباد در آن‌ شهر وجود داشت‌، سوزانده‌ شود که‌ بر اثر این‌ عمل‌ نابخردانه‌ بسیاری‌ از کتاب‌های‌ مهم‌ و کم‌ نظیر علمی‌ و مذهبی‌ سوزانده‌ شد و از بین‌ رفت‌ .
در سال‌ 431 هجری‌ طایفه‌ای‌ از ترکان‌ غزبنام‌ سلجوقیان‌ بر مسعود غزنوی‌ شوریدند و حکومت‌ ایران‌ را به‌ دست‌ گرفتند و به‌ زودی‌ بر نواحی‌ بسیاری‌ از جهان‌ اسلام‌ تسلط‌ یافتند. اینان‌ نیز همچون‌ غزنویان‌ و سامانیان‌ روحیه‌ی‌ شیعه‌ ستیزی‌ داشتند .و در این‌ امر دست‌ به‌ افراط‌ زدند. ری‌ نیز در این‌ زمان‌ زیر سلطه‌ی‌ آنان‌ قرار داشت‌. اکثر پادشاهان‌ سلجوقی‌ ری‌ را به‌ عنوان‌ پایتخت‌ خود انتخاب‌ می‌کردند. جنگ‌های‌ کلامی‌ و مذهبی‌ میان‌ اشاعره‌ و معتزله‌ در ری‌ همچنان‌ وجود داشت‌ و در بسیاری‌ از موارد، شیعیان‌ مظلوم‌ واقع‌ می‌شدند و اذیت‌ و آزار می‌دیدند .
در قرون‌ پنجم‌ و ششم‌ هجری‌ عمدتاً طرفداران‌ سه‌ مذهب‌ شیعه‌ ،حنفی‌ و شافعی‌ در ری‌ وجود داشتند که‌ در این‌ میان‌ شیعیان‌ بیشتر بودند و سپس‌ حنفی‌ها و بعد از آن‌ شافعی‌ها به‌ ترتیب‌ بیشترین‌ جمعیت‌ را به‌ خود اختصاص‌ داده‌ بودند. شیعیان‌ در جنوب‌ ،شافعی‌ها در مرکز و حنفی‌ها در شمال‌ شرقی‌ ری‌ سکونت‌ داشته‌اند .
بدین‌ ترتیب‌ آنچنان‌ که‌ تاریخ‌ به‌ ما می‌گوید ری‌ از قرن‌ چهارم‌ تا هفتم‌ درگیر و دار اختلافات‌ شدید مذهبی‌ بوده‌ است‌ ،ناگفته‌ نماند که‌ ری‌ به‌ دلیل‌ موقعیت‌ استراتژیکی‌ و قرار گرفتن‌ در مسیر جاده‌ی‌ ابریشم‌ و همچنین‌ پایتخت‌ بودن‌ بسیاری‌ از خاندان‌های‌ سلطنتی‌ در طول‌ تاریخ‌ ،در جاده‌ی‌ ترقی‌ و عظمت‌ افتاد که‌ عده‌ای‌ آن‌ را عروس‌ شهرهای‌ ایران‌ نامیدند

پیدایش ری

پیدایش ری[ویرایش]

در بنای شهر ری اختلافاتی وجود دارد .

در کتاب نزهه‌القلوب آمده‌است ری را «شیث بنی‌آدم» بنا نهاده‌است. در مختصر البلدان ابن فقیه بنای ری را به احفاد «بیلان ابن اصبهان بن فلوج بن سام بن نوح» نسبت داده‌است.^[۷]

رابرت کرپرتر، سیاح انگلیسی به پیروی از مولف کتاب آثارالبلاد نقل می‌کند «ایرانیان بنای این شهر را به هوشنگ پسربزرگ کیومرث نسبت می‌دهند.»^[۸] همچنین مولف کتاب هفت اقلیم می‌نویسد: "در بنای شهر ری اختلاف بسیار کرده‌اند بعضی برآنند که ری را راز بن اصفهان بن فلوح بنا کرده و برخی گویند راز بن خراسان ساخته و بعضی نقل می‌کنند هوشنگ.^[۹] و کسانی هم روایت می‌کنند کیخسرو پسر سیاوش.^[۱۰]"

همچنین می‌گویند ری شهری است که پیروز پسر یزدگرد بنا کرد و آن را رام‌فیروز نام نهاد.^[۱۱] در فرهنگنامه دهخدا آمده است: بانی ری، راز بن فاروس پسر لواسان و به قولی شیس بنی آدم است.^[۱۲]

عده‌ای نیز بنای ری را به (روی) از فرزندان نوح و یا ری بن بیلان بن اصفهان بن فلوخ نسبت داده‌اند.^[۱۳]

نام ری در متون پیش از اسلام[ویرایش]

نام ری در کتیبه‌های هخامنشی و منابع یونانی به صورت رگ‌آ (Rega) و رغه (Rege) آمده است. سلوکیان به ری، اریا (Erya) و ارویا (Eroya) و اشکانیان «آرشکیا» می‌گفته‌اند.^[۱۴]

ری پیش از اسلام[ویرایش]

ری در دوران پیش از اسلام مرکز بزرگ دینی زرتشتیان بوده و به وسیله مدیران موبد نوعی حکومت دینی نظیر واتیکان در آن وجود داشت و به طور کلی ری در دوران مادها و هخامنشیان وحتی قبل از آن نیز شهری مقدس به شمار می‌آمد. قرار گرفتن ری در مسیر جاده ابریشم که از آنجا به همدان می‌رفت علاوه بر جنبه مذهبی به ری اهمیت بازرگانی نیز می‌داده‌است، لذا مردم ری عموماً بازرگان و تاجر پیشه بوده‌اند.^[۱۵]

کتیبه فتحعلی شاه قاجار (چشمه علی)

ورود آریایی‌ها در حدود هزاره دوم پیش از میلاد به ری و استقرار شعبه‌ای از آنها در مسیر حرکت خود به شمال و غرب، آثاری از خود بر جای گذاشته که شواهد آن به صورت کوره‌های سفال پزی در کهریزک و نیز در سال ۱۳۷۳ در تپه معمورین در فرودگاه بین المللی امام خمینی به دست آمده‌است، پس از ورود به آریایی‌ها که مهمترین آنها مادها و پارس‌ها می‌باشند و در آمیختن آنها (مادها) با بومیانی که پیش از آنها در این سرزمین مستقر بودند این منطقه نیز در تقسیم بندی مادها به رماد رازی یا راگا، راگس که در جنوب تهران قرار داشت قرار گرفت (۷۲۰ - ۵۵۰ پ.م) با پیروزی کوروش بر جد خود آژدهاک در سال (۵۵۰پ.م) پایه‌های اولین امپراتوری بزرگ جهانی پی‌ریزی شده که مدت دو قرن تا سال (۳۳۰ پ.م) دوام یافت این امپراتوری علاوه برسرزمین‌های واقع در محدوده حکومت ماد از شرق تا سند، غرب تا آسیای کوچک را نیز در بر می‌گرفت، در تقسیم بندی داخلی تغییرات چندانی نسبت به دوره ماد داده نشد و ایالات مادی همچنان با همان نام بر جای ماندند در این دوره این منطقه در محدوده (رک) قرار داشته‌است. در بند ۱۲ از ستون ۱ متن پارسی باستان کتیبه بیستون آمده‌است:^[۱۶]

داریوش شاه گوید: پس از آن، (فرورتیش) با سواران کم گریخت، سرزمینی (ری) نام در ماد سو روانه شد...

در بند ۱۱ ستون ۳ متن پارسی باستان بار دیگر از ری نام برده می‌شود.

داریوش شاه می‌گوید: پس از آن من سپاه پارسی را از ری نزد ویشتاسپ فرستادم...

اسکندر مقدونی در تعقیب داریوش سوم از راه همدان به ری وارد می‌شود و ویرانی‌ها به بار می‌آورد. پس از مرگ وی به دست سردارانش تقسیم شد و در این میان سلوکوس سردار نامی او با غلبه بر آنتیگون قسمت اعظم آسیای غربی را تصرف نموده و سلسله سلوکی را در سال (۳۱۲ پ.م) تشکیل داد.^[۱۷]

در عهد سلوکیان، در ری زلزله‌ای شدید روی داد، شهر بر اثر این زلزله ویران شد و سلوکوس اول (بین سالهای ۳۱۲-۲۸۰ قبل از میلاد) شهر را دوباره ساخت و نام زادگاه خود اورپس را بر آن نهاد، به همین خاطر در دوران سلوکیان از شهر ری به نام اورپس در تاریخ یاد می‌شود.

کاروانسرای شاه‌عباسی شهرری، اکنون به عنوان انبار استفاده می‌شود.

در عصر اشکانیان به علت اینکه آثار بجا مانده از اشکانیان توسط سلسله بعدی یعنی ساسانیان از بین رفته‌است اطلاعات زیادی در دست نیست ولی آنچه مسلم است ری همچنان اهمیت خود را حفظ کرده زیرا برج و باروی عظیمی در نزدیکی و ابتدای چشمه سوربن یا چشمه علی فعلی که اختصاص به شاهان و امرا داشت ساخته شده‌است. در این دوران ری به صورت یک مرکز دینی تجاری و قطب کشاورزی و دامداری به حیات خود ادامه داده‌است.

شهر ری در دوران ساسانیان از مراکز بزرگ دینی زرتشتیان بود و در آن به وسیله موبدان موبد نوعی حکومت دینی نظیر واتیکان وجود داشت. باید گفت ری در دوره ساسانیان شهر مقدس نامیده می‌شد و آتشکده ری از بزرگترین آتشکده‌های آن عصر بود که بقایای آن نیز هم اکنون وجود دارد.

تاریخچه شهرری

شهر ری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به: ناوبری، جستجو

شهر ری ( آوا ^{راهنما·اطلاعات}) یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان و از شهرهای استان تهران است. تاریخ پیدایش ری به زمان اقوام آریایی می‌رسد و ری از تمام شهرهای ماد بزرگتر بود.^[۲] ری در لغت به معنای شهر سلطنتی است. ساکن و اهل ری را رازی می‌نامند.^[۳] ری در دوره‌ای پایتخت ایران بوده‌است. این شهر در طول تاریخ به نام مختلفی خوانده می‌شده، راگا، رغه، ارشکیه، رام اردشیر، ام البلاد، ری شهر، شیخ البلاد و محمدیه از نامهایی بودند که ری در هر دوره به مناسبتی با یکی از این نام‌ها خوانده می‌شده.^[۴] بنابرآنچه که در اوستا آمده ری سیزدهمین شهری است که درجهان ساخته شده‌است.^[۵] تاریخ سکونت در این شهر به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد برمی‌گردد.^[۶]

عجیب ولی واقعی

---

عجیب ترین گورستان تاریخی اردبیل

 

اردبیل برای خیلی از گردشگران ایرانی با طبیعت منحصر به فرد و آب و هوای لطیفش شناخته می شود اما شاید کمتر کسی بداند که یکی از جالب ترین نقاط تاریخی کشور در منطقه برای این استان قرار گرفته و در واقع وسیع ترین منطقه تاریخی استان اردبیل و با اهمیت ترین سایت تاریخی مربوط به پیش از تاریخ در شمال غرب ایران به شمار می رود.

 

منطقه باستانی معروف به شهر یری در شمال غربی روستای پیرازمیان در 31 کیلومتری شرق مشگین شهر قرار دارد. جایی در کنار رود قره سو که وسعت آن به 400 هکتار می رسد و از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل می شود. قدمت قلعه و معبد به 1450 پیش از میلاد و قوشا تپه به 7 هزاره پیش از میلاد می رسد.

 

محوطه شهر یری اولین بار در سال 1978 ق .م توسط هیئت چارلز برنی شناسایی و بررسی شد. او معتقد بود که عمر بعضی آثار تا هزاره سوم قبل از میلاد، عصر آهن، سفال خاکستری و نخودی و نارنجی هم می رسد.

 

 

چارلز برنی تاریخ اکثریت گورهای این محل را هزاره دوم و اول قبل از میلاد می دانست و حتی پیش بینی می کرد که این تاریخ به هزار سال قبل تر، یعنی هزاره سوم قبل از میلاد هم برسد. با این حال آثاری از سکونت عصر برنز شناسایی نکرده بر این نظریه اصراری نورزید تا این که در کاوش هایی که توسط هیئت دکتر نوبری در آذر 1382 انجام شد، اشیای با ارزشی از داخل گورها به دست آمد که در حال حاضر در موزه باستان‌شناسی خلخال نگهداری می‌شوند.

عده ای از باستانشناسان قدمت این محوطه را تا 9 هزار سال هم تخمین می زنند و معتقدند که سنگ تراشه های از اشکال انسان مربوط به 7 هزار سال قبل از میلاد مسیح در این منطقه موجود است.

 

محوطه باستانی شهر پیرازمیان در کنار رودخانه قره سو قرار دارد. جایی که بر روی سنگ های اطراف آن نقش و نگارهای متعددی با طرح و ابعاد مختلف با ضربه زدن های منظم و دقیق با سنگ های سخت، استخوان حیوانات و فلزات سخت حک شده است. نقش هایی از بزکوهی، انسان درحالت های مختلف و چندین نقش نامشخص دیگر قابل مشاهده اند، تعداد آنها محدود است .

اما در نزدیکی های همین محوطه، سنگ قبرهایی با نقش هایی یک نواخت از چهره انسان هایی که دهان ندارند دیده می شوند که ابعاد آنها از 2مترتا 40 سانتیمتر متغیر است و تعداد تقریبی آنها به بیش از صد مورد می رسد. این محوطه در منتهی الیه دشت مشگین شهر و به فاصله 65 کیلو متری شمالغربی مرکز استان و در 35 کیلو متری شرق شهرستان مشکین شهر و در 2 کیلو متری شمال روستای پیر ازمیان و از توابع بخش مشکین شرقی واقع شده و در آن می توانید یک قلعه وسیع با دیوار دفاعی سنگی از نوع خشکه چین را در کنار محلی برای برگزاری آیین های مذهبی و گورهای باستانی متعدد ببینید. تا به حال حدود 450 گور در این محل شناسایی شده است که ابعاد کوچکترین آنها 3.2 متر و بزرگترین آنها 8.2 متر است. علاوه بر این، یک غار باستانی و تپه های متعلق به دوره های مختلف از دیگر دیدنی های این منطقه است که باستان شناسان زمان زیادی را برای تحقیق در آنها صرف کرده اند.

 

با تمام این ها، این روزها اگر گذارتان به منطقه تاریخی شهر پیرازمیان بیفتد می بینید که وزش باد شدید و طوفان بخشی از محوطه باستانی شهر پیرازمیان را در مشگین شهر تخریب کرده است. طوفان بخش حفاظت شده معبد را بطور کامل تخریب و سایبان محوطه را از جا کنده و به اطراف پرتاب کرده است.

 

این در حالی است که مدیر کل میراث فرهنگی اردبیل در سال 84ضمن بازدید از منطقه اعلام کرد که در سال 85حریم شهر یری تعیین خواهد شد و این منطقه باستانی به ثبت ملی و جهانی خواهد رسید. ولی در مرداد سال 85تحقیقات باستان شناسی منطقه تعطیل شد. او در مرداد سال 86اعلام کرد که کار طراحی سازه محافظ انجام خواهد شد اما تا به حال هیچ اقدامی در جهت حفاظت از سنگ افراشت ها انجام نشده است.

 

 

به جز طوفان روزهای گذشته، سرمای شدید زمستان عامل تهدید دیگری برای سنگ های منقش این منطقه است که می تواند آثار تاریخی این تپه را از بین ببرد.

 

 

عجیب ترین گور دنیا سفید رنگ است

 

مصر این روزها اگرچه به دلیل تب و تاب‌های سیاسی از فهرست تورهای گردشگری دنیا خارج شده است، اما هنوز هم یکی از دیدنی‌تری نقاط دنیاست که جاذبه‌های تاریخی و طبیعی‌اش به یک اندازه برای گردشگران خارجی جذابیت دارد. کشوری که شاید تمام مردم نیاز از عظمت اهرام ثلاثه‌اش باخبر باشند، اما قطعاً از عظمت کویر ناشناخته آن خبر ندارند. کویر سفید رنگ بی‌نظیری که تنها در مصر وجود دارد و البته همان هم هنوز به‌طور کامل کشف نشده است.

به گزارش خبرآنلاین، صحرای «بیضا» یا کویر سفید، منطقه‌ وسیعی است که در نزدیکی روستای «الفرافره» قرار دارد. صحرایی که خاک آن نشانی از زردی سرخی کویر ندارد و خاک سفید آن در سال‌های اخیر، گردشگران زیادی را برای تماشای آن به مصر کشانده است.

قارچ‌های غول‌پیکر سنگی

اگر در شب گذارتان به صحرای بیضاء بیفتد، به احتمال زیادی خاک این صحرا را با برف‌های پودری زمستانی اشتباه خواهید گرفت، اما این صحرا نه تنها رنگ برف را تا به‌حال به خود ندیده بلکه آنقدر داغ و درخشان است که تورهای گردشگری، ترجیح می‌دهند شب‌ها مسافران خود را به این کویر ببرند.

در صحرای بیضا همچنین می‌توان عجیب‌ترین نمونه از سنگ‌های گچی را دید که با ملایم‌ترین بادها دچار فرسایش شده‌اند و به شکل‌های عجیبی درآمده‌اند. یکی از معروف‌ترین این نوع صخره‌ها که در صحرای بیضاء، به‌وفور پیدا می‌شود، سنگ‌های قارچی شکلی است که به شکل غیرقابل باوری شبیه قارچ‌های غول پیکر خوراکی به‌نظر می‌رسد.

البته در سال‌های اخیر صخره‌های سست و گچی این صحرا با بی‌توجهی گردشگرانی که از سست بودن خاک منطقه خبر ندارند، آسیب‌های زیادی دیده است.

گفتنی است، صحرای بیضاء محل امنی است که گردشگران می‌توانند چند شب را در آن سر کنند، بدون آنکه خطر حمله جانوران آنها را تهدید کند.

در این صحرا خبری از خزندگان و حشرات خطرناک نیست و تنها حیوانی که اگر توریست‌ها خوش‌شانس باشند که آن را ببینند، روباه است که سروکله‌اش در نیمه‌های شب برای خوردن باقیمانده غذای توریست‌ها پیدا می‌شود.